Op 12 december verschijnen de delen 1 en 2 van het Verzameld werk van Karel van het Reve. De eerste exemplaren worden overhandigd aan vriend en oud-leerling Maarten Biesheuvel.

De presentatie vindt plaats in boekhandel Selexyz Kooyker, Breestraat 93, Leiden, aanvang 20.00 uur. De keuze voor Leiden is niet toevallig: Van het Reve was van 1957 tot 1983 hoogleraar slavische letterkunde aan de universiteit van Leiden. Van het Reves colleges waren in kleine kring altijd befaamd; in de jaren zeventig waren zowel Maarten ’t Hart als Maarten Biesheuvel trouwe toehoorders. Lieneke Frerichs, één van de drie redacteuren van het Verzameld werk, zal kort vertellen over de meest bijzondere onderwerpen van deel 1 en 2 en de totstandkoming van de serie.

Het Verzameld werk

Bijna tien jaar na zijn dood is P.C. Hooftprijswinnaar Karel van? het Reve (1921&#82111999) nog altijd een van de meest geciteerde Nederlandse essayisten. Maar zijn imposante oeuvre is, tot verdriet van talloze liefhebbers, nauwelijks meer leverbaar. Hoogste tijd dus voor een uitgave van zijn Verzameld werk, begroot op zeven delen dundruk, echt gebonden met stofomslag en leeslint, die relatief kort op elkaar zullen verschijnen. De eerste twee delen verschijnen in december 2008, de volgende delen tussen 2009 en 2011.?Alle delen worden chronologisch geordend en geannoteerd en bevatten een register. Zij openen steeds met alle boekuitgaven, daarna volgt veel onbekend werk uit dezelfde periode. Er is een ruime keuze gemaakt uit de artikelen die Karel van het Reve nooit gebundeld heeft, en uit zijn ongepubliceerde manuscripten en typoscripten. Het Verzameld werk zal aldus voor ongeveer een derde deel uit niet-gebundeld en niet eerder gepubliceerd werk bestaan: een must voor de vele Karel-liefhebbers. De redactie van het Verzameld werk bestaat uit de neerlandici en publicisten Lieneke Frerichs (hoofdredacteur), Elma Drayer en Nop Maas.

Deel 1

Deel 1 bevat werk uit de jaren 1932&#82111957. Het laat zien hoezeer Van het Reve is gevormd door de communistische denkwereld waarin hij opgroeide, maar ook hoe hij zich daar geleidelijk uit losmaakte. Het deel opent met een aantal nooit gepubliceerde, autobiografische teksten die Van het Reve in de oorlogsjaren schreef. Ze geven een beeld van zijn ouders, zijn broer Gerard en hun grootvader, van het leven in Betondorp (Amsterdam), van de familie Romein, zijn schooljaren en zijn vriendschap met de familie Last &#8211 in het bijzonder met dochter Femke. Tevens bevat het eerste deel een beschrijving van de meidagen van 1940, de arrestatie van Karel en Gerard in 1941, en een razzia in Amsterdam-Zuid in 1943. Al deze stukken laten zien met hoeveel plezier de jonge Van het Reve de pen hanteert, en hoe groot dan al zijn literaire ambitie is. Naast Sovjet-annexatie der klassieken (de handelsuitgave van Van het Reve’s dissertatie) bevat dit deel ook een keuze uit zijn stukken voor De Vrije Katheder en Het Vrije Volk, Van het Reve’s doctoraalscriptie en de tekst van enkele lezingen over het sovjetsysteem.

Deel 2

Deel 2 omvat de jaren 1959-1968. Daarin komen de romans Twee minuten stilte en Nacht op de kale berg, Van het Reve's eerste essaybundel Rusland voor beginners en het reisverslag Siberisch dagboek. Het sluit af met een ruime keuze uit de vele nooit gebundelde artikelen die Van het Reve schreef als correspondent voor dagblad Het Parool in Rusland. 'Onze man in Moskou' legt daarin onder meer het Russische telraam uit, kijkt naar de Russische televisie en gaat met de Russen kamperen. In 1968 verslaat hij van dag tot dag het 'derde schrijversproces' tegen Ginzburg c.s. Pas in deel 3, dat najaar 2009 zal verschijnen, komen Van het Reve's illegale activiteiten aan bod, zoals bijvoorbeeld het uit de Sovjetunie smokkelen van teksten van Andrej Sacharov en Andrej Amalrik, waarover hij als correspondent van Het Parool begrijpelijkerwijs moest zwijgen.

Essay

Tegelijk met de eerste twee delen van het Verzameld werk verschijnt een enthousiasmerend essay van Arnon Grunberg: Karel heeft echt bestaan. Over het werk van Karel van het Reve. Een citaat: 'We moeten ons vasthouden aan de gedachte dat Karel van het Reve schrijver en denker was. Hooguit mogen wij af en toe aan hem refereren als halfgod, maar niet vaker dan drie keer per jaar.'

Comments are closed.