In een nieuwe uitgave van de Amerikaanse klassieker The Adventures of Huckleberry Finn van Mark Twain zal het omstreden woord ‘nigger’ worden vervangen door ‘slaaf’. Internet is te klein.

‘Het benoemen van een ras is een essentieel onderdeel van het boek, maar in de 21ste eeuw kiezen we daar andere bewoordingen voor,’ stelt Professor Engelse taal Alan Gribben tegenover Publishers Weekly. Uitgeverij New South was het met hem eens en schrapte ‘pijnlijke bewoordingen’, waaronder het ‘n-woord’ in The Adventures of Huckleberry Finn. De gekuiste versie van het boek verschijnt in februari in Amerika op de markt.

De professor zegt zich geen illusies te maken over de kritiek die er zal komen op de aangepaste versie. ‘Ik hoop dat men deze keuze kan waarderen, maar ik verwacht dat de tekstpuristen ervan zullen gruwelen.’

Tot zover het bericht, zoals dat via allerlei sites is verspreid (en hier is geplukt van nu.nl).

Uit de reacties die inmiddels op het bericht zijn verschenen, blijkt dat de professor zijn verwachting enigszins moet bijstellen. Het is namelijk niet alleen de minderheidsgroep ‘taalpuristen’ die aan het gruwelen is geslagen. Volgens nu.nl regent het kritiek op de ‘politieke correctheid’ van de ‘hertaling’: ‘Huckleberry Finn staat woensdag in de top-10 van de wereldwijd meest besproken onderwerpen op Twitter.’

En dat het geen onnozel en ongevaarlijk bevolkingsgroepje is dat zich tot de materie aangesproken voelt, bewijst dagblad USA Today, die Jonathan Turley citeert en dat is geen purist maar een jurist:

The editing of a classic raises very troubling questions from the right of an author to have his works remain unchanged to the integrity of literary and historical works. Like all great works, the book must be read with an understanding of the mores and lexicon of its time.

Turley noemt de editoriale beslissing een ‘belediging van het originele werk’, en dat brengt hordes andere mensen op de been. Op Turley’s blog staan binnen een mum van tijd meer dan honderd reacties, met editiepolitiek correcte aanbevelingen zoals:

You leave the author’s words alone. If the content makes you uncomfortable, then don’t publish it. Someone else will.

En ja hoor, prompt komt iemand met een link naar de online-versie op het Gutenberg-project op de proppen.

Wat gebeurt er? De steunbetuigingen komen werkelijk uit alle hoeken van de samenleving. Het bewustzijn van tekstversies, origineel versus hertaald, en van het effect en belang daarvan is alom, zo lijkt het. In het onderwijs (waar zulke woorden inderdaad niet gelezen mogen worden), op straat (waar je wel ergere varianten hoort), in de moderne kunst (en wat doen we dan met dit of dat aanstootgevende schilderij?), waar niet al.

Het mooiste voorbeeld van de brede maatschappelijke bewogenheid levert wat mij betreft ‘Swarthmore mom’, die in de pen klimt als de rapmuziek erbij wordt gehaald. Het ging natuurlijk over de onwelvoeglijke versies die rappers vaak publiceren, en die ook wel eens gecensureerd mogen worden. Swarthmore mom is zich de problematiek volledig bewust, maar daar heeft hij geen Engelse professor voor nodig:

Jo – I think you are right about the rap music. I posted the song ‘Golddigger’ on here last week, and I chose the clean version in order not to offend some on here.

Sommige auteurs zijn hun toekomstige editeurs gewoon te slim af.

Peter de Bruijn

Een reactie op “Commotie rond ‘hertaling’ Huckleberry Finn”

  1. Bruijn, Peter de | Huygens ING says:
    31 January 2012 at 10:13

    […] de Bruijn, ‘Commotie rond “hertaling” Huckleberry Finn.’ Op: http://www.textualscholarship.nl [= Platform Teksteditie. Den Haag/Gent: Huygens Instituut/Centrum […]