Voorafgaand aan de verschijning van zijn boek over Darwins kladjes blogde Dirk Van Hulle vanaf de tv-clipper over de ‘tekstfossielen’ van Charles Darwin.

Baanbrekende ideeën worden nooit uit de lucht geplukt. Ook Charles Darwins begrip van natuurlijke selectie, zoals uiteengezet in On the Origin of Species (1859), kende een lange, aarzelende aanloop. Tijdens zijn reis met de Beagle in de jaren 1830 waren Darwin allerlei geologische en biologische fenomenen opgevallen. Na thuiskomst verslond hij bibliotheken op zoek naar een verklaring voor het ontstaan van soorten – wetenschappelijke publicaties, maar ook romans en poëzie, vooral van de Engelse Romantische dichters. Pas na jaren van tastende onzekerheid en intensief lees-, denk- en schrijfwerk kreeg zijn inzicht in het evolutiemechanisme gestalte.

Darwins kladjes volgt de geleidelijke totstandkoming van de evolutietheorie. Vanuit de oorspronkelijke notities die Darwin op de Beagle maakte, de sporen die hij achterliet in gelezen boeken en zijn eerste haperende opzetjes is de lezer getuige van het fascineren creatieve proces dat een van de belangrijkste boeken van de moderne tijd opleverde.

Een bijzonder voorproefje van het boek is te vinden op de website van Beagle. In het kielzog van Darwin. In januari stapte Van Hulle aan boord van het schip. Gedurende de drie weken overtocht-tijd van de Galápagos tot Tahiti hield hij een blog over ‘Darwins tekstfossielen’ bij. ‘Darwin heeft een schat aan kladjes en aantekeningen achtergelaten. Het is het gedroomde onderzoeksmateriaal voor wetenschappers die het ontstaansproces van teksten bestuderen. Kladversies zijn voor hen wat aardlagen voor geologen zijn. En doorgehaalde passages zijn de fossielen van de tekst.’

Speciaal voor het Platform Teksteditie schreef Dirk Van Hulle de bijdrage ‘Darwins doorhalingen’, waarin hij de eerste kladversie van On the Origin of Species belicht. Verrassend genoeg blijken er meer dan 150 jaar na dato nog nieuwe inzichten uit Darwins doorhalingen gehaald te kunnen worden. Zie de rubriek Achtergrond.

Of lees het interview van Berthold van Maris met Dirk Van Hulle in NRC Handelsblad.

Dirk Van Hulle, Darwins kladjes. Nijmegen (Uitgeverij Vantilt), 2010 | 280 pagina’s, geïllustreerd | ISBN 9789460040191 | € 19,95