ePistolarium. A Web-based Collaboratory on Scholarly Correspondences from the 17th-Century Dutch Republic

Op 13 juni wordt ePistolarium. A Web-based Collaboratory on Scholarly Correspondences from the 17th-Century Dutch Republic gepresenteerd. ePistolarium is een nieuwe, innovatieve tool voor onderzoek naar geleerdencorrespondenties uit de 17e eeuw. Het betreft een door NWO gefinancierd project van het Descartes Centre (Universiteit Urecht), Huygens ING en DANS (beiden KNAW), de Koninklijke Bibliotheek en de Universiteit van Amsterdam.

Hoe werkte het systeem van wetenschappelijke uitwisseling en kennisverspreiding in de zeventiende eeuw? Die vraag is een team van historici, taal- en letterkundigen en computerwetenschappers aan het beantwoorden in het project Circulation of Knowledge and Learned Practices in the 17th-century Dutch Republic. A Web-based Humanities’ Collaboratory on Correspondences. Voor dit project, kortweg aangeduid als CKCC Geleerdenbrieven, wordt uitgevoerd dankzij een NWO Middelgroot-subsidie.

In de zeventiende eeuw werden tal van ontdekkingen gedaan en theorieën gevormd in observatoria, op zee, met proefopstellingen, in de bibliotheek en in de maatschappij als geheel. Nederland, dat in die tijd een verzamelplaats van Europese denkers en intellectuelen was, fungeerde dus ook als centrum voor wetenschappelijke uitwisseling en ideeënvorming. Hoe werden nieuwe kenniselementen opgepikt, bewerkt, verspreid en uiteindelijk al of niet geaccepteerd binnen de kring van geleerden?

Voor het beantwoorden van deze vragen maken onderzoekers gebruik van een corpus van – voorlopig – twintigduizend brieven, door zeventiende-eeuwse onderzoekers aan elkaar geschreven. Correspondentie vormde namelijk verreweg het belangrijkste communicatiekanaal voordat in de jaren ’60 van die eeuw het eerste wetenschappelijke tijdschrift verscheen. In het project werken onderzoekers uit verschillende disciplines samen om dit machineleesbare corpus te analyseren, de brieven te annoteren en hiervoor benodigde webgebaseerde gereedschappen te ontwikkelen, bijvoorbeeld voor text-mining (“zoek in alle brieven naar…”) en visualisatie (“laat zien wie met wie correspondeerde tussen 1670-1675”).